گوجه فرنگی یکی از صیفیجات پر سودی است که میتواند با کاشت آن در گلخانه، سوددهی بالایی به همراه داشته باشد. علیرغم این سود زیاد، بسیاری از کشاورزان همچنان به کشت سنتی ادامه میدهند و از بازده پایین خود ناراضی هستند.
اگر شما این مطلب را میخوانید، از بخش زیادی از کشاورزان جلوتر هستید. در این مطلب به آموزش صفر تا صد کاشت گوجه فرنگی گلخانهای میپردازیم. با ما همراه باشید.
کاشت گوجه در گلخانه
کاشت گوجه در گلخانه یکسری مزایا دارد نسبت به کشت سنتی که آن ها را در قالب جدول با هم مقایسه می کنیم.
ویژگی ها | کشت گلخانه ای | کشت سنتی |
هزینه اولیه | بالا | کم |
میزان تولید | بالا | کم |
فصل رشد | کل سال امکان کشت وجود دارد | محدود به فصل کاشت |
کیفیت محصول | بالا | بسیار پایین |
مصرف آب | بسیار پایین | بالا |
سود آوری | بالا | پایین |
ریسک | پایین | بالا |
معرفی انواع گوجه فرنگی
در این بخش به طور خلاصه رقم های مختلف گیاه گوجه فرنگی را معرفی میکنیم.
گوجهفرنگی گیلاسی (Cherry Tomato)
یک نوع خاص از گوجهفرنگی است که به دلیل اندازه کوچک، طعم شیرین و جذابیت ظاهریاش محبوبیت زیادی دارد. این گوجهفرنگیها معمولاً به اندازه یک گیلاس هستند و به همین دلیل به نام “گیلاسی” معروف شدهاند.
گوجهفرنگیهای گیلاسی نسبتاً مقاوم هستند و میتوانند در شرایط مختلف رشد کنند، از جمله در باغها و گلدانها.
آنها به سرعت رشد میکنند و معمولاً نسبت به آفات و بیماریها مقاومتر از گوجهفرنگیهای بزرگتر هستند.
گوجهفرنگی آلویی (Plum Tomato)
که گاهی با نامهای گوجهفرنگی رُمی (Roma Tomato) یا گوجهفرنگی سان مارزانو (San Marzano Tomato) نیز شناخته میشود، یکی از انواع گوجهفرنگی است که به دلیل شکل بیضی یا مستطیلی و گوشت متراکم، برای تهیه سسها و پورهها بسیار مناسب است.
گوجهفرنگی تاکی (Vine Tomato)
که به نامهای گوجهفرنگی خوشهای (Cluster Tomato) یا گوجهفرنگی گرد خوشهای نیز شناخته میشود، یکی از انواع گوجهفرنگیهایی است که به دلیل طعم عالی، آبدار بودن و ظاهر جذابش بسیار محبوب است. این گوجهفرنگیها معمولاً به صورت خوشهای روی بوته رشد میکنند و در فروشگاهها اغلب همراه با ساقهها فروخته میشوند. حضور ساقه باعث میشود تا گوجهفرنگیها طعم و تازگی بیشتری داشته باشند و جذابیت بیشتری برای مصرفکنندگان ایجاد کنند.
مراحل رشد
- مراحل رشد این گیاه شامل موارد زیر می شود:
- کاشت بذر و جوانه زنی و تولید ریشه
- رشد و چند برگی شدن نشا ها
- رشد ثانویه پس از انتقال به بستر اصلی کشت
- پایان رشد رویشی و آغاز رشد زایشی و گل دادن
- تولید گوجه و از سرگیری رشد رویشی

دوره کشت گوجه فرنگی گلخانه ای
دوره کشت گوجه گلخانه شامل مراحل زیر است:
- جوانهزنی بذرها: این مرحله حدود ۵ تا ۶ روز طول میکشد.
- رشد و تبدیل شدن به نشا چند برگی: پس از جوانهزنی، بذرها حدود ۱۵ تا ۳۰ روز زمان نیاز دارند تا به نشاهای چند برگی تبدیل شوند.
- انتقال نشا به خاک و اولین برداشت: بعد از انتقال نشاها به خاک، بین ۴۰ تا ۶۰ روز زمان میبرد تا محصول آماده برداشت شود.
زمان کشت گیاه گوجه در گلخانه
زمان کشت گیاه گوجه در گلخانه اهمیت زیادی دارد و باید بر اساس شرایط آب و هوایی منطقه تعیین شود. به طور کلی، دو زمان مناسب برای کاشت وجود دارد:
- کشت پاییزه: برای کشت پاییزه، لازم است نشاها را در تابستان، بین ماههای تیر تا شهریور، بکارید تا بتوانید در پاییز سال بعد محصول را برداشت کنید.
- کشت بهاره: در کشت بهاره، گیاهان باید در فصل پاییز کاشته شوند تا محصول در ماههای فروردین و اردیبهشت آماده برداشت باشد.
خاک مناسب کشت گوجه گلخانه ای
برای بهبود کشت و دستیابی به محصولاتی با کیفیت، انتخاب خاک مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است.خاک لومی که ترکیبی از شن، رس و سیلت است، بهترین نوع خاک برای کشت گوجهفرنگی محسوب میشود. این نوع خاک دارای تهویه مناسب و زهکشی خوب است و قادر است به خوبی آب و مواد مغذی را در خود نگه دارد. حتی در زمان کاشت گوجه فرنگی در خانه نیز این نوع خاک پیشنهاد داده می شود.
آب مناسب
با توجه به کم آبی های اخیر تامین آب مناسب یکی از پر چالش ترین بخش های کشاورزی بوده و نیاز به توجه زیادی است.
این گیاه نیز حساسیت زیادی نسبت به کیفیت آبی که برای آبیاری استفاده می شود دارد.
مهم ترین پارامتر تعیین کننده کیفیت آب EC یا هدایت الکتریکی است. هدایت الکتریکی نشاندهنده میزان نمکهای محلول در آب است. برای گوجهفرنگی، آب با EC کمتر از 2 دسیزیمنس بر متر (dS/m) مناسب است. EC بالاتر میتواند منجر به تجمع نمک در خاک و کاهش رشد گیاه شود.
تغذیه
توجه به مرحلهی رشد گیاه، نیازهای تغذیهای آن متفاوت است. اما به طور کلی، تأمین کامل همهی عناصر ضروری، چه ریزمغذیها (میکرو) و چه درشتمغذیها (ماکرو)، برای گیاه اهمیت زیادی دارد.
به عنوان مثال، در مراحل اولیه کاشت، تأمین فسفر بالا برای گیاه ضروری است. فسفر نقش مهمی در توسعه ریشهها و شروع قوی رشد گیاه دارد.
اگر هر کدام از این عناصر در خاک کم باشد، گیاه دچار تنش شده و رشد آن مختل میشود. این موضوع میتواند سرمایه و تلاش ما را به خطر بیاندازد. بنابراین، ضروری است که نیازهای تغذیهای گیاه به دقت مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم محصولی سالم و با کیفیت تولید کنیم.

دما
دما یکی از عواملی است که به طور مستقیم بر چرخه رشد گیاه تأثیر میگذارد. به لطف تکنولوژیهای مدرن به کار رفته در گلخانهها، خطرات ناشی از سرمازدگی تا حد زیادی کاهش یافته است.
بهترین دما برای نگهداری و پرورش گوجهفرنگی در محدوده 25 تا 30 درجه سانتیگراد است. با این حال، باید توجه داشت که در مراحل مختلف رشد، دمای مطلوب ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال، در مرحله جوانهزنی بذرها، دما باید نزدیک به 30 درجه سانتیگراد یا حتی بالاتر باشد.
رطوبت
رطوبت یکی از عوامل مهم در رشد و سلامت گیاهان گوجهفرنگی است، خصوصاً در محیطهای کنترلشده مانند گلخانهها. تنظیم مناسب رطوبت میتواند به جلوگیری از مشکلاتی مانند بیماریها و کاهش تولید محصول کمک کند.
در طول روز: رطوبت نسبی بین 60% تا 70% برای رشد بهینه گوجهفرنگی توصیه میشود.
در طول شب: رطوبت نسبی باید کمی پایینتر باشد، بین 50% تا 60%، تا از تشکیل رطوبت بیش از حد و ریسک بیماریهای قارچی جلوگیری شود.
ph
ph خاک یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه گیاهان است. مقدار مناسب پی اچ خاک به دلیل نیازهای خاص این گیاه، باید در محدوده خاصی باشد. مقدار ph گوجهفرنگی باید در بازه 6.0 تا 6.8 باشد. این مقادیر به عنوان پی اچ خاک مورد توصیه برای این گیاه در بسیاری از منابع و مطالعات کشاورزی ذکر شده است.
تولید نشا
بهمنظور تأسیس گلخانه، میتوانید نشا را به صورت آماده خریداری کنید که از نظر هزینهای مناسب نیستند.
به جای آن، میتوانید بذرهای رقم مورد نظر خود را خریداری کنید و خودتان نشاهای گوجهفرنگی را پرورش دهید. برای تسریع و یکدست جوانهزنی، میتوانید بذرها را قبل از کاشت، در آب گرم خیس کنید و سپس به کشت بپردازید.
هرس گیاه
هرس گیاهان یکی از راهکارهای مؤثر برای افزایش چند برابری محصولات است. این موضوع برای گیاه گوجهفرنگی نیز صادق است.
اگر از رقمهایی استفاده میکنید که بوته کوتاهی دارند، هرس کردن آنها ضروری نیست، زیرا اندازهشان از حد معینی بیشتر نمیشود. اما اگر از رقمهایی استفاده میکنید که نیاز به قیم دارند و ارتفاع زیادی میگیرند، باید هرس انجام دهید تا میزان محصولات تولیدی افزایش یابد.

طول عمر بوته گوجه فرنگی
طول عمر بوته گوجه فرنگی به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله نوع گوجهفرنگی (رقم)، شرایط اقلیمی، نحوه نگهداری و بیماریها.
اما به طور کلی حدود یک سال عمر می کنند اما رقم هایی وجود دارد که بیشتر از این مقدار نیز به رشد خود ادامه می دهند.
گل دهی
گلدهی در گلخانه یکی از مراحل حیاتی برای دستیابی به یک محصول موفق است. برای بهبود و تضمین گلدهی مناسب در شرایط گلخانهای، توجه به عوامل مختلفی مانند نور، دما، رطوبت، تغذیه و تهویه ضروری است.
برای دستیابی به یک گلدهی مطلوب و تولید محصول بهینه در گلخانه، نیاز به مدیریت دقیق و پایدار تمام این عوامل دارید. با ایجاد شرایط مناسب و کنترل عوامل محیطی، میتوانید گلدهی و تولید میوه گوجهفرنگی را در گلخانه به حداکثر برسانید.

میزان برداشت گوجه در گلخانه
میزان برداشت گوجهفرنگی در گلخانه تعیینکننده سوددهی کشت آن است. پیش از هر اقدامی، افراد به دنبال تخمین میزان تولید هستند. به طور متوسط، از هر متر مربع فضای گلخانه میتوان در سال حدود 15 تا 45 کیلوگرم گوجهفرنگی برداشت کرد.
کاشت گوجه گلخانه ای در زمستان
با توجه به اینکه گوجهفرنگی یک گیاه گرما دوست است، کاشت آن در گلخانه در فصل زمستان با محدودیتهایی مواجه است.
با این حال، به دلیل امکان کنترل شرایط محیطی در گلخانه، میتوان اقدام به کشت این گیاه کرد. نکته مهم این است که گوجه در دمای کمتر از 15 درجه سانتیگراد رشد خوبی نخواهد داشت. در صورتی که دما به کمتر از این حد برسد، گیاه دچار تنش میشود و ممکن است خسارات جبرانناپذیری را به همراه داشته باشد.
بازاریابی و فروش
موفقیت در بازاریابی و فروش گوجهفرنگی گلخانهای نیازمند یک رویکرد چندجانبه است که شامل تحلیل بازار، استفاده از کانالهای توزیع متنوع، تبلیغات موثر و ارائه محصول با کیفیت بالا میشود. با اجرای صحیح این استراتژیها، میتوانید فروش خود را به حداکثر رسانده و سودآوری کسبوکار خود را افزایش دهید.
نگهداری در انبار
انبارداری نقش حیاتی در حفظ کیفیت و تازگی محصول تا زمان رسیدن به دست مشتری دارد. مدیریت صحیح انبار میتواند به جلوگیری از ضایعات و افزایش سوددهی کمک کند.
مدیریت کارآمد انبارداری شامل کنترل دقیق دما، رطوبت و تهویه، استفاده از تجهیزات مناسب، و بهکارگیری فناوریهای مدرن است. اما به طور کلی اگر گوجه ها را نیمه رسیده جمع آوری کنید و در انبار با رعایت موارد گفته شده نگهداری کنید می توانید تا دو هفته بدون افت کیفیت انبار کنید.